INGECHECKT: Hoezo, onbetaalbaar?

Nog een mooi voorbeeld, en ik krijg de vraag ontelbare keren voorgeschoteld. Waarom moet een businessclassticket naar pakweg Denpasar/Bali 3000 euro (of meer) kosten? “Dat is het toch niet waard”, komt er dan meteen achter. Of nog beter: “Dat ga ik er niet aan geven, hoor. Dat betaal ik voor mijn volledige vakantie.” Directe afkeuring voert dikwijls de ondertoon. En afkeuring ruikt soms naar jaloezie. Want ik heb nog nooit iemand een upgrade aan boord weten weigeren, maar dit terloops gezegd. Samengevat, iedereen wil er zitten, maar niemand betaalt het graag. Ik heb er ondertussen een dooddoener als antwoord op. “Het kost wat het kost”, zeg ik steevast. “Wie met een Porsche wil rijden, zal een Porsche dienen te betalen.”

U kan de analyse technisch maken: het duurste wat een luchtvaartmaatschappij haar passagiers kan offreren, is namelijk niet de exquise champagne, niet de selectie wijnen en niet het connaisseur-menu, maar: ruimte. U kan het echter ook bekijken als een vorm van succulent genieten, een unieke ervaring beleven. Uw stoel kunnen omtoveren tot een bed van twee meter lang, mooi 180 graden plat, vooral dát bepaalt uw ticketprijs. En dat voor pakweg 16 uur vliegen heen en 16 uur vliegen terug. Wie wil gaan liggen waar anderen zitten, zal daarvoor een flink bedrag moeten ophoesten. En al de extraatjes - rust en discretie, prioriteit en exclusiviteit- krijgt u er zomaar bovenop. En dat prijskaartje bedraagt 3000 euro. Te nemen of te laten.

Onbetaalbaar is dus een misbruikt woord. Te dikwijls wordt het pejoratief gebruikt, als letterlijk niét te betalen. Ik gebruik het liever in de figuurlijke betekenis, namelijk als alle ervaringen die u met geld niet kan kopen.

“Liefde kost niets om te krijgen, maar is onbetaalbaar als je het hebt”, zegt de Nederlandse cabaretier en schrijver Kees van Kooten.

Want laten we even buiten de Indonesische grenzen kijken. Welk prijskaartje hangt u aan een veertiendaagse cruise met een vijfsterren ijsbreker in Antarctica, waar u vanop het privéterras de walvissen kan gadeslaan? Hoeveel kost het om de zon te zien opkomen in de laagvlaktes van de Masai Mara, terwijl uw ranger prima koffie zet op een kampvuurtje en u een fleece aanreikt? Wat moet het noorderlicht vanop een expeditieschip in Spitsbergen kosten? Of oog in oog staan met de berggorilla’s in Rwanda en een paar uur later de voeten onder tafel steken in een van de mooiste lodges van Midden-Afrika, om daar een flesje Kaapse pinotage te savoureren?

Laten we dus bij de les blijven: uiteraard kan u droomreizen reserveren, en u bepaalt het budget. Maar er zijn nog ongrijpbare factoren in het spel: een portie geluk, sfeer, het juiste weer, het juiste moment, verliefdheid, dé verrassing, enzovoorts. Nee, dat boekt u niet. Dat overkomt u, en dat is écht onbetaalbaar.

Gerrit Op de Beeck